Arabuluculuk nedir? Hangi durumlarda arabulucuya gitmek gerekir?
Her şeyden önce, zorunlu arabuluculuk olarak adlandırılan” Dava Koşulu olarak arabuluculuk”, çalışan ve işveren arasındaki sorunları dostça yöntemlerle çözecek bir sistemdir. Bu alanda uzman olan arabulucular, tarafları anlaşmazlığa bir araya getirir, taraflarla nesnel olarak görüşerek kendi çözüm yöntemlerini geliştirmelerini sağlar ve iletişim kurmalarına yardımcı olur. Gerektiğinde, tarafları çözüm önererek bir anlaşmaya yönlendirirler. Bazı durumlarda, mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurma yükümlülüğü getirilmiştir. Buna göre, çalışan veya işveren Alacaklarının talebi ile açılan davalarda, bireysel veya toplu pazarlık temelinde tazminat ve geri ödeme, bir arabulucuya başvurmak bir dava koşulu olarak kabul edilecektir. Başka bir deyişle, bu tür çalışan-işveren anlaşmazlıklarında, mahkeme öncelikle arabulucuya başvurma koşulunu arayacaktır.
Çalışanın kıdem tazminatı, fark tazminatı, kötü niyet tazminatı, eşit olmayan tazminat, sendikal tazminat, tazminat, Ücret, Prim, ikramiye, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücret, hafta sonu ücret, milli bayram ve genel tatil ödeme mobbing ve benzeri işgücü talepleri Halinde, arabulucu olarak kullanılmamalıdır. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi veya manevi tazminat davaları ve bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları kapsamında değildir.
Arabuluculuk kararı kesin mi?
- Bir arabulucuya başvurmak mahkemeye gitmek için bir engel midir?
- Arabuluculuk, çalışan-işveren anlaşmazlıklarında nasıl fayda sağlayacaktır?
Arabulucuya gitmek zorunludur, ancak arabulucu ile fikir birliği zorunlu değildir. Bu nedenle, taraflar arasında bir anlaşmaya varılamazsa, mahkemeye gitmenin bir engeli yoktur. Arabuluculuk müzakerelerinin sonunda tarafların bir anlaşmaya varması durumunda, tarafların taraflar tarafından kararlaştırılan kararı yeniden yapmaları mümkün değildir. Arabuluculukta çözülen bir konunun tekrar yargı konusu olması için, tarafların iradesini bozan tehdit, dolandırıcılık ve zorlama gibi bir fenomenin var olması gerekir.
Arabulucularla yapılan görüşmelerde, tarafların kendi başlarına bir anlaşmaya varmaları bekleniyor, böylece anlaşmazlık mahkemeye gitmeden kısa bir süre içinde çözülecek. Arabulucu, tarafların bire bir görüşerek daha kısa sürede bir anlaşmaya varmasına izin verir. Avukatlar, uzmanlar ve Ücretler gibi adli masraflar tolere edilmez ve kısa sürede dostça bir çözüm elde edilir.
Bir arabulucuya başvurmak için gereken süre nedir? Arabulucu kararını ne kadar sürecek?
İş sözleşmelerinin sona ermesinde, arabulucu, fesih bildiriminin bildirilmesinden itibaren bir ay içinde yeniden istihdam için başvurmalıdır. Karar, arabulucunun atanmasından sonraki üç hafta içinde yapılmalıdır. Bu süre zorunlu durumlarda en fazla bir hafta uzatılabilir. Arabuluculuk faaliyetinin sonunda, çalışan ve işveren eski haline getirme konusunda anlaşamazsa, arabulucu tarafından son dakika verildiği tarihten itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde bir dava açılır.
Arabulucu ile müzakereler sonunda herhangi bir anlaşmaya varılamaması durumunda, arabulucu bir rapor hazırlayacak ve mahkeme başvuru dilekçesine bir arabulucu raporu eklenecektir.
Bir arabulucuya başvurmak pahalı mı?
Arabuluculuk sistemi mahkemeden daha ucuz bir yöntemdir. Mahkemelerde olduğu gibi mahkeme ücretleri, noter veya bilirkişi gibi ek masraflar yoktur. Taraflar arabuluculuk müzakerelerine katılmışlarsa, bir anlaşmaya varırlarsa arabuluculuk ücreti ölçeğinde eşit bir ödeme yaparlar. İadede bir anlaşmaya varılırsa, çalışan alacaklarına ilişkin hesaplama yapılır ve taraflar eşit olarak öderler. Anlaşmaya varılamazsa, iki saatten az müzakere süreleri Hazine tarafından karşılanacak ve iki saati aşan kısımlar iki saatten fazla müzakerelerde taraflar tarafından eşit olarak karşılanacak.
Arabulucu toplantısına katılmazsa ne olur?
Arabuluculuk faaliyetinin Taraflardan birinin geçerli bir mazeret olmadan ilk toplantıya katılmaması nedeniyle sona ermesi durumunda, toplantıya katılmayan taraf son dakikada belirtilir ve bu Taraf davada kısmen veya tamamen haklı olsa bile, davanın tüm masraflarından sorumludur.
Buna ek olarak, bu parti lehine vekaletname ücreti verilmeyecektir. Başka bir deyişle, arabuluculuk sürecine geçerli bir mazeret olmadan katılmayan işveren, dava haklı olsa bile tüm yasal masrafları ödemek zorunda kalacak ve davayı kazanmış olsa bile avukatlık ücreti alamayacaktır.
Her iki tarafın da ilk toplantıya katılmaması nedeniyle sona eren arabuluculuk faaliyeti hakkında dava açılacak davalarda, tarafların duruşma masrafları kendilerine bırakılacaktır.
Alt işveren işçisi yeniden istihdam talebi ile arabulucuya giderse?
Ana işveren-alt işveren ilişkisinin var olması durumunda, arabulucuya iade talebi ile bir başvuru yapıldığında, işverenlerin arabuluculuk müzakerelerine birlikte katılmaları ve anlaşmanın gerçekleşmesi için iradelerine uymaları gerekir.
01.01.2018 tarihinden önce açılan davaların durumu ne olacak?
Dava koşulu olarak 7036 sayılı arabuluculuk hakkında iş Mahkemeleri Kanunu hükümleri, 01.01.2018 tarihinden itibaren Asliye Mahkemeleri, bölge temyiz Mahkemeleri ve yargıtay’a uygulanmayacaktır.
İş mahkemelerinde yetkili mahkeme nasıl belirlenir?
İş mahkemelerinde açılacak davalarda, yetkili mahkeme, davalının dava açıldığı tarihte gerçek veya tüzel kişinin ikamet ettiği mahkeme ve iş veya işlemin yapıldığı yerin mahkemesidir. Davalı birden fazla ise, bunlardan birinin yerleşim Mahkemesi de yetkilidir.
İş kazasından kaynaklanan tazminat davalarında, iş kazasının veya hasarın meydana geldiği yer ve yaralı işçinin ikamet yeri Mahkemesi de yetkilidir.
Tazminattaki sınırlama süresi 5 yıla indirildi mi?
Yıllık izin ödemesi iş sözleşmesi feshi (ihbar tazminatı) bildirim şartına uymadan doğan, kıdem tazminatı, tazminat zamanaşımı süresi, iş sözleşmesi feshi 25.10.2017 eşit muamele ilkesine uygun olmadan doğan kin ve tazminat on beş yıl tarihinden bu yana düşürüldü.
İl çalışma ve İş Kurumu Müdürlükleri işçi şikayetlerini araştırmaya devam edecek mi?
İl çalışma ve İş Kurumu müdürlükleri personelinin, “iş sözleşmesi feshedilmiş işçiler” in iş ve toplu iş sözleşmelerinden doğan bireysel alacaklara ilişkin şikayetleri inceleme yetkisi kaldırıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı teftiş ve teftiş Kurumu, iş sözleşmesi devam eden işçiler açısından iş müfettişleri aracılığıyla devam edecektir. İş sözleşmesi feshedilen işçiler doğrudan arabulucuya başvuracaktır.
